Zgodnie z prawem cywilnym, istnieje proces znany jako przedawnienie długów, który służy do regulowania relacji między wierzycielami a dłużnikami. Ekspertom nie ulega jednak wątpliwości, że nie powinno się traktować przedawnienia jako swego rodzaju uzasadnienia dla bezkarnego unikania spłaty długów.
Przedawnienie długu jest procedurą, która zakłada, że po pewnym okresie czasu jednostka, firma lub instytucja, której jesteśmy winni zapłatę za usługę, pracę czy zwrot pożyczonych pieniędzy, traci prawo do dochodzenia od nas tych środków finansowych.
Możliwość wystąpienia przedawnienia długów jest przewidziana w Kodeksie cywilnym i określana jest jako przedawnienie roszczeń. Kodeks odnosi się tu do takich terminów jak wierzyciel (osoba lub podmiot, do którego mamy finansowe zobowiązania) i roszczenie majątkowe (zazwyczaj jest to suma pieniędzy, którą jesteśmy winni wierzycielowi).
Wierzycielami mogą być na przykład firmy dostarczające usługi internetowe, energetyczne lub gazowe, które nie otrzymały od nas zapłaty; firmy transportowe, w których kontroler przyłapał nas na jeździe bez biletu; banki, którym spłacamy kredyty i odsetki. Każdy z tych podmiotów może przedstawić wobec nas roszczenia majątkowe. Wierzyciele mogą być także ludźmi – pracownikami, którzy nie otrzymali na czas swoich pensji.
Przedawnienie długu następuje, gdy dłużnik nie uregulował swojego zadłużenia w ustalonym terminie, a wierzyciel nie podjął działań mających na celu odzyskania długów w okresie określonym przez przepisy prawne. Termin przedawnienia zaczyna się liczyć od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Tę datę można określić jako pierwszy dzień, kiedy wierzyciel ma prawo dochodzić przysługującego mu roszczenia. Możemy podać przykład: termin wymagalności roszczenia za niezapłacony rachunek telefoniczny to ostatni dzień płatności wynikający z faktury.
Podstawowy okres przedawnienia długów według polskiego prawa to 6 lat. Dla roszczeń związanych ze świadczeniami okresowymi (np. płatność czynszu) ten okres wynosi 3 lata. Trzy lata to również podstawowy termin przedawnienia roszczeń wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej.
Obok tych ogólnych terminów, w różnych sektorach gospodarki mogą obowiązywać specyficzne terminy przedawnienia długów. Zazwyczaj są one określone w szczegółowych przepisach, ale z reguły nie przekraczają sześciu lat.