Wychodząc naprzeciw rosnącej fali cyberprzestępstw, od 17 listopada 2023 r. obecni oraz przyszli właściciele numerów PESEL uzyskają możliwość ich zastrzeżenia. Nowo wprowadzona funkcjonalność stanie się dostępna między innymi poprzez aplikację mObywatel. W praktyce oznacza to, że nieuprawnione osoby nie będą mogły zawrzeć umowy kredytowej czy też zakupić sprzętu na raty bez informacji i zgody właściciela danego numeru PESEL.
Implementacja nowej usługi ma na celu zminimalizować ryzyko wykorzystania numerów PESEL w celach oszustwa lub prób wyłudzeń. Dzięki zmianom w prawie, bez uprzedniego powiadomienia i zgody właściciela numeru, nikt nie będzie już mógł wziąć kredytu, dokonać zakupu na raty, sprzedać nieruchomości, ani zamówić duplikatu karty SIM. Zastrzeżenie numeru PESEL skutecznie uniemożliwi wykorzystanie tych numerów przez oszustów.
Zastrzeżenie numeru PESEL będzie można dokonać po zalogowaniu się do aplikacji mObywatel. Oprócz internetu, zastrzeżenia numeru PESEL będzie można dokonać także osobiście w placówce bankowej, urzędzie gminy czy na poczcie.
W przypadku zastrzeżenia numeru PESEL osobiście w urzędzie gminy, procedura rozpoczyna się od weryfikacji tożsamości. Następnie wnioskodawca składa wniosek o wpisanie w rejestrze zastrzeżenia swojego numeru identyfikacyjnego. Proces ten obejmuje również możliwość cofnięcia takiego zastrzeżenia.
Istotne jest także to, że zastrzeżenie numeru PESEL może być dokonane przez pełnomocnika, w sytuacji gdy osoba chcąca zastrzec swój numer nie jest w stanie złożyć wniosku osobiście, ze względu na chorobę, niepełnosprawność lub inną przeszkodę. W takim przypadku pełnomocnik musi osobiście zgłosić się do urzędu gminy, przedstawić specjalne pełnomocnictwo do dokonania tej czynności oraz okazać dokument potwierdzający tożsamość.
W końcu, jeśli chodzi o osoby bez zdolności do czynności prawnych albo posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych, wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL może zostać złożony przez ich opiekuna prawnego lub kuratora. W tym celu, osoba ta musi przedłożyć orzeczenie sądowe potwierdzające jej status opiekuna czy kuratora oraz dokument potwierdzający tożsamość.